سی و سه پل

پل سی و سه پل یا پل الله‌وردی خان با قدمتی که به دوران حکومت شاه عباس اول صفوی بازمی‌گردد، با نظارت و هزینه‌ سردار معروف صفوی، الله‌وردی خان، روی زاینده‌رود ساخته شد. ساخت بنای سی و سه پل در سال ۱۰۰۸ هجری و در دوازدهمین سال سلطنت شاه عباس اول مطرح شد و در سال ۱۰۱۱، الله‌وردی خان اوندیلادزه گرجی مامور اتمام آن شد. معمار سی‌ و سه‌ پل نیز استاد حسین بنا اصفهانی بود که پسر او شاهکارهایی نظیر مسجد شیخ لطف‌الله را ساخته است. 

شاعر زمان شاه عباس به نام شیخ علی‌نقی کمره‌ای هم در یکی از اشعار خود زمان ساخت پل را ۱۰۰۵ هجری عنوان کرده است.

سی و سه پل در قدیم

در دوران حکومت شاه‌عباس، پلان اصلی شهر اصفهان، چهارباغ بود که از دو محور عمود به هم‌شکل می‌گرفت. سی‌ و سه‌ پل در امتداد یکی از این محورهای اصلی قرار داشت تا چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا، باغ هزارجریب، عباس‌آباد و محله جلفا متصل کند. این پل در آن دوران ۴۰ دهانه داشت و به‌مرور زمان با کشت درختان و انحراف آب بعضی از دهانه‌ها متروک شد. در سال ۱۳۳۰ مصطفی خان مستوفی «شهردار اصفهان»، زمین‌های اطراف پل را آزاد کرد و بعد از باز کردن مجرای عبور آب، دیواری سنگی در سمت شمال پل ساخت که هنوز هم بقایای آن دیده می‌شود.

در جلوی سی‌ و سه‌ پل مجسمه رضاشاه سوار بر اسب روى ستونى به ارتفاع پنج متر وجود داشت که امروزه اثری از آن مجسمه نیست.