متخصص ارتودنسی خوب چگونه کجی و نامرتبی دندان را درمان میکند؟
کج بودن، عدم هماهنگی، نامرتبی و ناهمترازی دندان‌ها که اصطلاحا به آن مال اکلوژن نیز میگویند، یکی از مشکلات رایج دندانی است که تنها بخاطر شلوغی و انحراف دندان‌های جا گرفته بروی استخوان فک و یا بخاطر مکیدن شست در دوران کودکی ایجاد میشود. در اغلب موارد، عوامل ارثی و مادرزادی منجر به ناهمترازی دندان و ناهنجاری بایت میشوند. الگوی رشد صورت و عوامل ژنتیکی نیز در ایجاد این عارضه نقش مهمی دارند. مال اکلوژن در بزرگسالان نیز ممکن است بدلیل ابتلا به بیماری‌های پریودنتال (بیماری لثه)، از دست دادن دندان یا فرسایش و ساییدگی استخوان فک ایجاد شود.
مال اکلوژن (Malocclusion) هم می تواند بر عملکرد و هم از جنبه زیبایی شناختی بروی دندان‌ها تاثیر بگذارد. این عارضه منجر به بروز مشکلاتی در بایت (روی هم قرار گرفتن صحیح دندان‌ها) و تکلم می شود و همچنین بر طرح لبخند و اعتماد بنفس شخص نیز تاثیر میگذارد.
مال اکلوژن یکی از رایج‌ترین مشکلات دندانی است که توسط متخصص ارتودنتیست در دوران کودکی و نوجوانی فرد با درمان ارتودنسی بوسیله استفاده از انواع بریس‌های ارتودنسی اصلاح میشود.
تشخیص و طبقه‌بندی مال اکلوژن (نامرتب بودن دندان‌ها)
نامرتبی یا مال‌اکلوژن دندان‌ها معمولاً از طریق معاینات روتین دندانپزشکی که با مراجعه منظم به دندانپزشک میسر میشود مشخص میگردد، دندانپزشک دندان‌های شما را معاینه کرده و برای کمک به تعیین نحوه تراز دندان‌های شما ممکن است از عکسبرداری با اشعه ایکس نیز استفاده کند. چنانچه دندانپزشک تشخیص دهد که دندان‌های شما دچار مال اکلوژن هستند، کلاس و شدت نامرتب بودن دندان‌های شما را طبق طبقه‌بندی ۳ دسته اصلی این عارضه تعیین می کند:
دسته 1
مال الکوژن دسته ۱ به وضعیتی گفته می شود که دندان‌های آسیاب بالایی با دندان‌های آسیاب پایینی در موقعیت و تراز مناسبی قرار داشته باشند اما سایر دندان‌ها کج و نامرتب بوده یا فاصله زیادی از هم داشته باشند. این نوع از مال اکلوژن بسیار شایع است و در آن، بایت نورمال بوده و میزان نامرتبی دندان‌ها شدید نیست.
دسته 2
مال الکوژن دسته ۲ به وضعیتی گفته میشود که اوربایت شدید وجود داشته باشد. اوربایت مشکل ساختاری بزرگ در رابطه با فک و دندان است که در آن فک بالا جلوتر از فک پایینی قرار می گیرد. در این نوع مال الکوژن، دندان‌ها و فک بالایی به میزان زیادی با دندان‌ها و فک پایینی ناهمترازی دارند. اگر به دلیل کوچکتر از حد معمول بودن فک پایین به مال الکوژن کلاس ۲ دچار شده باشید، به این حالت رتروگناتیسم (یا رتروگناتیا) نیز میگویند.
دسته 3
زمانی که آندربایت شدید وجود داشته باشد، نامرتبی دندان‌ها در کلاس مال الکوژن دسته 3 قرار می‌گیرد. در این حالت فک پایینی جلوتر از حد معمول قرار می گیرد. این نوع از مال الکوژن عمدتا بدلیل بزرگ بودن فک پایین ایجاد می شود و به آن پروگناتیسم نیز گفته میشود. اصطلاح پروگناتیسم به معنای بیرون زدگی فک پایین است.
مال الکوژن یا نامرتبی دندان‌ها چه مشکلاتی برای فرد ایجاد می کند؟
نامرتبی دندان‌ها می تواند باعث ایجاد مشکلات زیر شود:
- ایجاد اختلال در جویدن.
- حفظ سلامتی و تمیز نگه‌داشتن دندان‌ها را دشوارتر میکند و خطر پوسیدگی دندان، بیماری و التهاب لثه را افزایش می دهد.
- دندان‌ها، فک بالا و پایین و ماهیچه‌های فک را تحت فشار قرار میدهد و احتمال شکستگی دندان را افزایش می دهد.
- با تاثیر منفی بر ظاهر و چهره فرد، موجب کاهش اعتماد به نفس او می شود.
آیا می توان کجی شدید دندان‌ها را اصلاح کرد؟
بله اما نحوه درمان هر مورد به دلیل متفاوت بودن میزان نامرتبی دندان، فرم دهان و نحوه قرار گیری دندان‌ها، متفاوت خواهد بود. تمامی موارد کجی و نامرتبی دندان را میتوان با استفاده از روش‌های درمانی زیر اصلاح کرد:
بریس‌های فلزی
بریس‌های فلزی از جمله سنتی‌ترین و رایج‌ترین روش‌های درمان نامرتبی دندان با ارتودنسی هستند. در بریس فلزی از براکت‌های فلزی کوچک استفاده میشود که بوسیله چسب دندانپزشکی به دندان‌ها متصل می شوند و با استفاده از سیم فلزی ارتودنسی سفت می شوند تا به دندان ها فشار وارد کنند. استفاده از بریس‌های فلزی در موارد نامرتبی شدید دندان نتایج بسیار خوبی ارائه می دهد.
بریس شفاف یا نامرئی
بریس شفاف که به آن اینویزالاینر یا ارتودنسی نامرئی نیز گفته میشود، پلاک یا قالب‌های شفاف و متحرکی هستند که بصورت سفارشی برای هر بیمار بعد از اندازه‌‌گیری ساختار دندان‌ها توسط دندانپزشک، ساخته میشوند. این الاینرها به دندان متصل نمیشوند و فرد میتواند هر زمانی که بخواهد آنها را جدا کند. شفاف بودن این الاینرها موجب میشود که قابل رویت نباشند. برای حفظ شفافیت این الاینرها، حین غذا خوردن و مسواک زدن باید آنها را از دندان جدا کرد. با اینکه کاربر میتواند هر زمان که بخواهد این الاینرها را جدا کند اما دندانپزشکان توصیه میکنند که ۲۲ ساعت در شبانه روز باید از آنها استفاده کرد. همچنین، بریس شفاف یا همان الاینر نامرئی برای موارد کجی و انحرافات شدید دندان گزینه مناسبی نیستند.
ایمپلنت دندانی
ایمپلنت دندانی نیز روشی برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته است که توسط متخصصان ایمپلنت و کاشت دندان انجام می شود. اگر دندان‌های شما در اثر رشد کج یا شکستگی دچار نامرتبی شده باشد، میتوانید از طریق ایمپلنت دندان، مجموعه‌ای از دندان‌های مرتب و صاف را داشته باشید. پروسه کاشت ایمپلنت دندانی بدلیل نیاز به کاشت پیچ تیتانیومی در استخوان فک و اتصال تاج به آن، طولانی مدت است.
لمینت سرامیکی
برای افرادی که تنها چندین دندانی جلویی نامرتب دارند، لمینت سرامیکی گزینه بسیار خوبی است. لمینت سرامیکی قالب و لایه‌هایی نازک و به رنگ طبیعی دندان‌ها هستند که توسط دندانپزشک برای چسباندن بروی سطح دندان ساخته میشوند. برای فیکس کردن لمینت یا روکش دندان، دندانپزشک بخشی از مینای دندان نامرتب را میتراشد تا سطح مناسبی برای چسبیدن آن ایجاد کند.
کشیدن دندان
این روش درمانی برای رفع اوربایت ناشی از بالا بودن تعداد دندان‌ها در دهان استفاده میشود. در کودکان و نوجوانان، دندان‌های شیری باقی مانده کشیده میشوند. در بزرگسالان نیز کشیدن دندان تنها در موارد اوربایت شدید انجام می شود.
جراحی تصحیح فک یا جراحی ارتوگناتیک
درمواردی که بهم ریختگی دندان‌ها ناشی از وجود ناهنجاری شدید در رشد و نمو فک باشد، جراحی تصحیح فک یا جراحی ارتوگناتیک همراه با درمان ارتودنسی انجام میشود. البته این جراحی در موارد بسیار معدود و نادری انجام میشود و اغلب موارد با تکنیک‌های جدید ارتودنسی بدون نیاز به جراحی اصلاح میشوند.
چشم انداز درمان
درمان زودهنگام نامرتبی و بهم ریختگی دندان‌ها موجب میشود که اصلاح این موارد آسان تر، سریع‌تر و کم هزینه‌تر باشد. اصلاح کجی و نامرتبی دندان‌ها در کودکان و نوجوانان نتیجه بهتری دارد چرا که استخوان‌های فک آنها هنوز نرم است و به همین دلیل دندان‌ها راحت‌تر حرکت می کنند. اصلاح این موارد ممکن است ۶ ماه تا ۲ سال یا حتی بیشتر نیز طول بکشد. این مدت زمان، به شدت مورد قابل اصلاح نیز بستگی دارد.
پیشگیری از نامرتبی، بی نظمی و به هم ریختگی دندان‌ها
در بسیاری از موارد، کجی، نامرتبی، بی نظمی و به هم ریختگی دندان‌ها قابل پیشگیری نیست. اما احتمالا ترک عاداتی مانند مکیدن شست یا فشار دادن دندان‌ها با زبان برای اصلاح این موارد موثر باشد. تشخیص زودهنگام و دریافت درمان مناسب میتواند باعث شود که نتایج بهتری از درمان حاصل شود.
ارسال نظر