آخرین تصمیم دولت درباره قیمت بنزین | آخرین قیمت بنزین سهمیه‌ای و آزاد

سهمیه بنزین این روزها از مهم ترین دغدغه های مردم شده است. پس از انتشار خبر سهمیه بنزین به ازای هر کارت ملی 15 لیتر، خبری نیز از سوی مسئولان امر مبنی بر خرید و فروش سهمیه بنزین اعلام شد. مسئولان اعلام کردند که هر فردی که بخواهد می تواند سهمیه بنزین خود را بفروشد و هزینه آن را دریافت کند. اما اینکه چگونه و در چه سیستم بتوان خرید و فروش سهمیه بنزین انجام داد نیز خود روایتی دارد که در ادامه به آن پرداخته ایم. 

در ماه‌های گذشته چندین بار شایعه افزایش قیمت بنزین به بهانه‌های مختلف در فضای مجازی منتشر شده است. شایعاتی که هر بار تکذیب شده، اما باز هم پایانی برای آن قابل تصور نیست.

در روزهای اخیر نیز دوباره شایعه کمبود بنزین در کشور دست به دست می‌شود. این در شرایطی است که مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران از تولید پایدار و مستمر بنزین خبر داده و حتی اعلام کرد که تولید و توزیع بنزین سوپر از سر گرفته شده است. همچنین هیچ تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین گرفته نشده و بنزین سهمیه‌ای همچنان با قیمت ۱۵۰۰ تومان در هر لیتر و بنزین آزاد نیز ۳ هزار تومان خواهد بود.

همچنین تمام پالایشگاه‌های کشور با ظرفیت کامل در حال تولید است و تولید بنزین نیز بالای ۱۰۰ میلیون لیتر در روز برآورد می‌شود.

نحوه تخصیص سهمیه بنزین و روش جلوگیری از احتکار

بر اساس پیشنهاد اولیه طرح اندیشکده شریف به هر فرد ایرانی ماهانه ۲۰ لیتر سهمیه بنزین تخصیص می یابد که در اختیار سرپرست خانوار قرار خواهد گرفت. این سهمیه به منظور هموارسازی عرضه در بازار، طی روزهای مختلف ماه تخصیص داده می شود. برای واریز سهمیه نیازمند کارت سوخت نبوده و به وسیله کارت های بانکی این کار قابل انجام است.

برای جلوگیری از احتکار و به دنبال آن نوسان در بازار، یک سقف ذخیره سهمیه معادل ۶۰ لیتر به ازای هر فرد لحاظ می شود و پس از پر شدن آن، هر لیتر سهمیه جدید به جای اختصاص به فرد، به صورت خودکار به بازار عرضه شده و مبلغ آن به قیمت بازار به حساب فرد واریز می شود. 

نحوه فروش سهمیه بنزین

با اجرای این طرح هر فرد می تواند با استفاده از سامانه های تراکنش (شامل دستگاه های خودپرداز و سامانه های پیامکی و اینترنتی پرداخت) اقدام به فروش سهمیه خود کند. در واقع بر روی این سامانه ها گزینه «فروش سهمیه بنزین» اضافه شده که فرد با انتخاب آن گزینه می تواند علاوه بر مشاهده قیمت روز بنزین و موجودی خود، میزان سهمیه ای که مایل به فروش آن است را عرضه کند. مبلغ فروش نیز به صورت برخط به حساب او واریز می شود. هر چند این ساز و کار از سهولت کافی برای اقشار مختلف جامعه برخوردار است، افرادی که هیچ تمایلی به استفاده از سهمیه خود ندارند می توانند با کاهش سقف ذخیره سهمیه خود به صفر، عملا در هر ماه به محض تخصیص سهمیه آن را به صورت خودکار به بازار فروخته و مبلغ آن را بر اساس قیمت بازار دریافت کنند. این شیوه عملا منجر به واریز ماهیانه پول به جای سهمیه سوخت به حساب فرد خواهد شد. 

نحوه خرید سهمیه بنزین

در این پیشنهاد به منظور جلوگیری از هر گونه فعالیت سفته بازانه و نوسانات ناشی از آن، امکان خرید سهمیه و ذخیره آن در کارت وجود ندارد و خرید بنزین صرفا در جایگاه و برای سوخت گیری امکانپذیر است. از لحاظ عملیاتی نیز تا زمانی که افراد بتوانند برای سوخت گیری به جایگاه مراجعه کنند، هیچ ضرورتی برای خرید و ذخیره سهمیه بنزین وجود ندارد. در واقع هر فرد فراتر از سهمیه خود همواره می تواند با مراجعه به جایگاه سوخت و به قیمت بازار، که در هر لحظه در جایگاه قابل رویت است، اقدام به سوخت گیری کند. بدیهی است افرادی که هنوز سهمیه خود را به پایان نرسانده اند نیز می توانند اقدام به حفظ سهمیه خود و خرید بنزین از بازار کنند. 

طرح پژوهشکده دانشگاه شریف برای خرید و فروش سهمیه بنزین

 طرح اولیه به گونه ای طراحی شده که منافع قابل توجهی برای دارندگان سهمیه بنزین در نظر گرفته می شود. بدین صورت که در طرح پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف تاکید شده صاحب سهمیه (که همه مردم خواهند بود) با مصرف نکردن و فروش آن به دیگران، معادل اختلاف قیمت بنزین سهمیه ای و قیمت بنزین در بازار متشکل کسب سود کنند. این طرح در گام اول برای بنزین ارائه شده و در گام بعدی با برخی اصلاحات قابل تعمیم به سایر حامل های انرژی خواهد بود. مهمترین موضوع در راستای اجرایی سازی این سیاست طراحی بازاری است که آحاد جامعه بتوانند به سهولت و بدون پیچیدگی، سهمیه خود را به فروش برسانند.